Τι είναι το Aikido

Το Aikido είναι μια Ιαπωνική πολεμική τέχνη που αναπτύχθηκε απο τον ιδρυτή Morihei Ueshiba, σαν αποτέλεσμα της μακροχρόνιας ενασχόλησής του με διάφορες πολεμικές τέχνες. Η φιλοσοφία του O' Sensei ήταν να δημιουργήσει μια τέχνη όπου ο εξασκούμενος θα μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του προστατεύοντας τον επιτιθέμενο απο κάποιο τραυματισμό. Το Aikido συχνά μεταφράζεται ως "ο δρόμος ενοποίησης με την ενέργεια της ζωής".

Το Kanji στη λέξη Aikido (合気道), περιέχει τρία ιδεογράμματα.

• ΑΙ (合) : εκφράζει την αρμονία και ενσωματώνει τις αρχές της τέχνης. Πρόκειται για την αρμονική, μη βίαιη, ανάμιξη με την ενέργεια του αντιπάλου. Είναι η αντιμετώπιση της επίθεσης με έναν ευέλικτο αλλά όχι παθητικό τρόπο. Δίνει έτσι, την δυνατότητα σε όλους παιδιά, γυναίκες, άντρες να αντιμετωπίσουν οποιονδήποτε αντίπαλο.
• ΚΙ (気) : Η έννοια της λέξης αυτής είναι πολυδιάστατη. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ενέργεια. Οταν ρέει ελεύθερα, υπάρχει χαρά, ενεργητικότητα, επιδεξιότητα, ευγένεια. Όπως όλες οι πολεμικές τέχνες, επιδιώκει μέσω της προπόνησης την ενδυνάμωση αυτής της ενέργειας, εξυψώνοντας το πνεύμα και καθιστώντας το ικανό να αντιμετωπίσει οποιασδήποτε φύσεως επίθεση, σωματική, ψυχική κλπ. To ki πολλοί δάσκαλοι το εντοπίζουν στο κέντρο βάρους του σώματος, λίγο πιο κάτω από τον αφαλό (hara).
• DO (道) : Σε μια ευρεία ερμηνεία σημαίνει ταξίδι, δρόμος, μονοπάτι. Κυρίως χρησιμοποιείται για να τονίσει τον πνευματικό δρόμο.

Ο Ιδρυτής

O Morihei Ueshiba είναι ο ιδρυτής του Aikido. Τιμητικά αποκαλείται O-Sensei. Γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου του 1883, στην πόλη Τανάμπε της επαρχίας Ουακαγιάμα, της Ιαπωνίας. Με παρότρυνση του πατέρα του άρχισε την ενασχόληση του με το Sumo και την κολύμβηση, με σκοπό την σωματική του ενδυνάμωση. Διδάχτηκε jujutsu στο kito-ryu dojo και στο Shinkage-Ryu. Το 1912 μετακομίζει στην επαρχία Χοκάιντο,όπου έρχεται σε επαφή και γίνεται μαθητής του Sokaku Takeda, δάσκαλο του Daito - ryu Aiki jujutsu. To 1919 στο Ayabe στο Kyoto, γνωρίζεται με τον O.Degushi, δάσκαλο, τον οποίο ακολουθεί τα επόμενα χρόνια. Το 1927 εγκαθίσταται με την οικογένεια του, στο Τόκιο. Εκεί αρχίζει να διδάσκει τον δρόμο του Aiki, που από το 1942 ονομάζει Aikido. απεβίωσε τo 1969, στις 26 Απριλίου.

Ενδυμασία στο Aikido

Το χαρακτηριστικό ένδυμα του Aikido είναι η hakama, παραδοσιακό ένδυμα της Ιαπωνίας. Μοιάζει με πολύ φαρδύ παντελόνι, ή με φούστα με πιέτες. Δεν είναι ένα απλό ένδυμα που χρησιμοποιείται απλά και μόνο λόγω παράδοσης. Αρχικά τη hakama φορούσαν μόνο οι άντρες, αλλά σήμερα πλέον φοριέται και από τα δύο φύλα. Η hakama δένεται στη μέση και φτάνει ως το ύψος των αστραγάλων. Σύμφωνα με τον Ο' Sensei το Aikido, εκτός από τις πολεμικές τεχνικές των samurai έχει υιοθετήσει και το πνεύμα του bushido (ο κώδικας των samurai). Στο bushido περιλαμβάνονται οι 7 αρετές που οφείλουν να έχουν οι σαμουράι. Η hakama έχει 7 πιέτες, 5 στο μπροστινό τμήμα και 2 στο πίσω, οι οποίες αντιστοιχούν σε αυτές τις αρετές. Στο Aikido συνεχίζεται η χρήση αυτού του ενδύματος με την ίδια σημασία και για τους ίδιους λόγους .

Σύμφωνα με τον 0' Sensei το Aikido εκτός από τις πολεμικές τεχνικές των samurai έχει υιοθετήσει και το πνεύμα του bushido (ο κώδικας των samurai). Στο bushido περιλαμβάνονται 7 αρετές που οφείλουν να έχουν οι σαμουράι. Η hakama, έχει 7 πιέτες, 5 στο μπροστινό τμήμα και 2 στο πίσω, οι οποίες αντιστοιχούν σε αυτές τις αρετές. Στο AIKIDO συνεχίζεται η χρήση αυτού του ενδύματος με την ίδια σημασία και για τους ίδιους λόγους.

Οι αρετές αυτές είναι:

• 義 - Gi -Δικαιοσύνη, ορθή κρίση, ακεραιότητα
• 勇 - Yu -Κουράγιο, γενναιότητα, ανδρεία
• 仁 - Jin - Καλοσύνη, ανθρωπισμός, γενναιοδωρία, αγαθοεργία
• 礼 - Rei - Σεβασμός, καρτερικότητα, ευγένεια
• 誠 - Makoto or 信 - Shin-Ειλικρίνεια, τιμιότητα, αξιοπιστία
• 名 - Meiyo -Αξιοπρέπεια, τιμή, φήμη
• 忠 - Chugi - Πίστη, αφοσίωση

Οι περισσότερες σχολές σήμερα επιτρέπουν στους μαθητές τους να φορoύν hakama από το βαθμό του 1ου dan και κάποιες λίγα kyu μικρότερα, ενώ στη σχολή μας επιτρέπεται σε μαθητές από το 3ο kyu και μετά.

Από τον Saito sensei μαθαίνουμε ότι τα πρώτα χρόνια του aikido, όλοι ήταν υποχρεωμένοι να φοράνε hakama και αν δεν μπορούσαν να βρουν, έφτιαχναν από ό,τι υφάσματα διέθεταν. Ο Shigenobu Okumura Sensei στο “Aikido Today Magazine", μας πληροφορεί ότι κάποια χρόνια αργότερα, λόγω του ότι τα υλικά που χρησιμοποιούσαν καταστρέφονταν και υπήρχε δυσκολία στο να φτιάχνουν συνεχώς καινούριες, συμφώνησαν να την φορούν στο 1ο dan. Ήταν απόφαση καθαρά για πρακτικούς λόγους, και όχι μια επιβράβευση του βαθμού.

Δίπλωμα

Το δίπλωμα της hakama ίσως φαίνεται σαν πρόκληση στην αρχή, αλλά ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα μπορούμε να την διπλώσουμε όπως θα έκανε και ένας samurai.

1. Απλώνουμε την hakama ανάποδα στο τατάμι (οι δύο πιέτες προς τα πάνω) και διπλώνουμε τις πιέτες σωστά
2. Γυρίζουμε την hakama πιάνοντάς την από κάτω, για να μην χαλάσει το πίσω μέρος και διπλώνουμε τις πέντε πιέτες
3. Διπλώνουμε την δεξιά και αριστερή πλευρά περίπου 10 εκατοστά προς τα μέσα, Προσπαθώντας να ισιώσουμε καθεμία τσάκιση κατά το δίπλωμα
4. Ξεκινάμε από το κάτω μέρος και διπλώνουμε προς τα πάνω, περίπου 2-3 φορές αναλόγως το μέγεθος της hakama
5. Παίρνουμε μία απο τις μακρύτερες ζώνες (himo),τη διπλώνουμε στη μέση και πάλι στη μέση και την τοποθετούμε διαγώνια πάνω στην hakama. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο και με την άλλη ζώνη
6. Διπλώνουμε την μια από τις μικρότερες ζώνες διαγώνια πάνω στην hakama και εν συνεχεία την περνάμε κάτω από την μακρυά ζώνη. Το τέλος της μικρής ζώνη τοποθετείται οριζόντια πάνω απο την koshiita. Συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο με την άλλη ζώνη
7. Κατόπιν,περνάμε τη μία άκρη της μικρής ζώνης κάτω απο τον εαυτό της και της μεγαλύτερης ζώνης της ίδιας πλευράς και την τοποθετούμε διαγώνια πάνω στην hakama. Εφαρμόζουμε το ίδιο και στην άλλη ζώνη
8. Τέλος, τοποθετούμε την μια άκρη της ζώνης κάτω από το “δαχτυλίδι” που δημιουργήθηκε με την προηγούμενη ενέργεια, της αλλης ζώνης, δηλαδή την περνάμε μέσα στο δαχτυλίδι της πλευράς που είναι απλωμένη η ζώνη. Επαναλαμβάνουμε η διαδικασία και για την άλλη ζώνη

Ο σκοπός της εκπαίδευσης στο Aikido

Σκοπός της εκπαίδευσης στο Aikido είναι η προετοιμασία υγειών ανθρώπων,

• υγεία σε ότι αφορά το σώμα για να έχουν την ετοιμότητα να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις
• υγεία ψυχική και πνευματική γιατί οι άνθρωποι που έχουν κατακτήσει την ψυχική ηρεμία είναι κανοί να αναπτύξουν αρμονικές κοινωνικές σχέσεις.

Σωματικά οφέλη

Η προπόνηση στο Aikido συμβάλλει στην καλή φυσική κατάσταση και τη σωματική υγεία. Ο ρυθμός της προπόνησης αυξάνεται προοδευτικά αναπτύσσοντας την αερόβια και αναερόβια κανότητα. Έτσι ενδυναμώνεται το καρδιαναπνευστικό σύστημα.

Οι τεχνικές περιλαμβάνουν διατάσσεις διαφόρων μυϊκών ομάδων. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η απόκτηση του σωστού μυϊκού εύρους και η ευλυγισία. Μέσω των διαφόρων κινήσεων και επιβαρύνσεων επιτυγχάνεται η μυϊκή και σκελετική ενδυνάμωση.Ο μυϊκός συγχρονισμός και τα αντανακλαστικά βελτιώνονται. Θα πρέπει να τονιστεί ότι το Aikido δεν απαιτεί σώματα με υπερβολικό μυϊκό όγκο, ούτε με ελαστικότητα πέραν της φυσιολογικής. Γι'αυτό και συντελεί στην αρμονική ανάπτυξη του σώματος, με αποτέλεσμα αυτό να είναι γερό και υγιές.

Ψυχοπνευματικά οφέλη

Τα πλεονεκτήματα της ενασχόλησης με το Aikido είναι η δημιουργία ήρεμων και ισορροπημένων ανθρώπων. Αναλύοντάς τα, μιλάμε για την ανάπτυξη και εξέλιξη της αυτοπεποίθησης, της ψυχραιμίας, της νηφαλιότητας της σκέψης και ηρεμίας ενόψει έντονων καταστάσεων, ο σεβασμός προς τους άλλους, η ευγένεια, η γενναιοδωρία του πνεύματος, η αυτοπειθαρχία, η αυτοεκτίμηση, η αυτοσυγκέντρωση, κλπ.

Σε γενικές γραμμές συντελεί επίσης και στην εσωτερική διαμόρφωση του ανθρώπου, βοηθώντας τον να έχει μια αποτελεσματική και θετική στάση ζωής.

Εξάσκηση στο Aikido

Το μάθημα αρχίζει και τελειώνει με εθιμοτυπικό,πού ακολουθούμε όσο καλύτερα γίνεται. Οφείλουμε να είμαστε συνεπείς για να συμμετάσχουμε σε αυτό. Αν αργήσουμε, περιμένουμε στην άκρη του τατάμι μέχρι ο δάσκαλος να μας καλέσει να μπούμε στο μάθημα. Με την είσοδο στο τατάμι, υποκλινόμαστε και προσέχουμε να μη δημιουργήσουμε αναστάτωση στο μάθημα.

Ο σωστός τρόπος να καθόμαστε στο τατάμι είναι στη στάση seiza. Σε περίπτωση τραυματισμού, επιτρέπεται να καθήσουμε οκλαδόν. Δεν απλώνουμε ποτέ τα πόδια, δεν στηριζόμαστε στον τοίχο και είμαστε σε εγρήγορση κάθε στιγμή.

Πριν την προπόνηση γίνεται προθέρμανση και στη συνέχεια οι ασκούμενοι κάθονται στη στάση seiza. Αυτά τα λίγα λεπτά επιτρέπουν στο νου να αδειάσει, να αποχωριστεί τα προβλήματα της ημέρας και να προετοιμαστεί για το μάθημα. Όταν ο δάσκαλος δείχνει μια τεχνική, καθόμαστε σε seiza και παρακολουθούμε προσεκτικά. Μετά την παρουσίαση της τεχνικής, υποκλινόμαστε στον συμμαθητή μας και αρχίζουμε την εξάσκηση. Μόλις αναγγελθεί το τέλος μιας τεχνικής, σταματάμε αμέσως, υποκλινόμαστε στο συνασκούμενό μας και καθόμαστε όλοι σε μια σειρά.

Κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για να διατηρούμε την αρμονία του dojo και δίνουμε το μέγιστο των δυνατοτήτων μας στην προπόνηση.

Τεχνικές

To Aikido στις τεχνικές του, περιλαμβάνει κλειδώματα αρθρώσεων και ρίψεις, οι οποίες όπως προαναφέραμε, έχουν τις ρίζες τους στο jujutsu και στην Ιαπωνική σπαθασκία αντίστοιχα. Σαν κύριο στόχο δεν έχει την εξουδετέρωση του αντιπάλου μέσω γροθιών και λακτισμάτων. Χρησιμοποιεί την ενέργεια, την δύναμη, την ταχύτητα του αντιπάλου και το σωστό συγχρονισμό, μέσω κυκλικών κινήσεων, ώστε να τον καταστήσει ακίνδυνο. Κατά αυτή την έννοια πλεονεκτήματα, του επιτιθέμενου, όπως η δύναμη, ο όγκος, η ταχύτητα, μετατρέπονται σε μειονεκτήματα, αφού επιστρέφουν ενισχυμένα πίσω σε αυτόν.

To Aikido είναι μια τέχνη δομημένη και προσανατολισμένη στην εξουδετέρωση πολλών αντιπάλων. Ο αμυνόμενος, κινείται με τρόπο που ίου επιτρέπει να ελέγχει το χώρο γύρω του, ώστε να είναι πάντα σε ετοιμότητα να εξουδετερώσει και άλλες επιθέσεις, που πιθανόν να ακολουθούν. Αυτός είναι κι ένας λόγος που φροντίζει να αφιερώνει στον επιτιθέμενο τον ακριβή χρόνο που απαιτείται ανάλογα με την περίσταση, ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο. Είναι μια τέχνη που δίνει μεγάλη σημασία στην κίνηση και στην σωστή στιγμή αντίδρασης.

Εξάσκηση με Όπλα

Η προπόνηση περιλαμβάνει τεχνικές με ξύλινα όπλα όπως, το jo (κοντάρι), Tobokken (σπαθί), το tanto (μαχαίρι). Τα όπλα χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό, είτε με άοπλες τεχνικές (πχ αφοπλισμός).

Σας παραθέτουμε κάποιους από τους σημαντικούς λόγους για την χρήση των ξύλινων όπλων σε μέρος της προπόνησης.

• Πολλές τεχνικές στο Aikido προέρχονται απο παραδοσιακές τεχνικές με όπλα, π.χ. οι επιθέσεις στο Aikido προέρχονται απο τις επιθέσεις του σπαθιού
• Επιτυγχάνεται καλύτερη κατανόηση και διατήρηση της απόστασης (ma ai) των ασκούμενων. Συνεχής κίνηση και αποφυγή των επιθέσεων απο το σπαθί, καλλιεργεί μια καλύτερη αίσθηση της απόστασης και του χρόνου, κάτι το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για την κατάρτιση των ασκουμένων
• Πολλές προχωρημένες τεχνικές Aikido αφορούν την άμυνα κατά των όπλων. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτές οι τεχνικές μπορούν να ασκηθούν με ασφάλεια, είναι σημαντικό για τους μαθητές να γνωρίζουν πώς να επιτεθούν σωστά με τα όπλα, και να αμυνθούν έναντι τέτοιου είδους επιθέσεων
• Είναι ένας τρόπος για να διευκολυνθεί η κατανόηση των γενικών αρχών του κινήματος Aikido
• Προστίθεται το στοιχείο της έντασης στην εξάσκηση Aikido, ιδιαίτερα στην εξάσκηση με άμυνες κατά των επιθέσεων με όπλα
• Παρέχεται στον ασκούμενο η ευκαιρία να αναπτύξει ένα είδος ανταπόκρισης και ευαισθησίας για τις κινήσεις και τις ενέργειες των άλλων, μέσα σε μια μορφή που είναι συνήθως εξαιρετικά δομημένη. Επιπλέον, είναι συχνά ευκολότερο να απορρίψει την ανταγωνιστική νοοτροπία και δύναται να επικεντρωθεί στην γνωστική ανάπτυξη
• Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να μάθει ο ασκούμενος τις αρχές που διέπουν τις γραμμές της επίθεσης και άμυνας. Όλες οι τεχνικές Aikido αρχίζουν με τον αμυνόμενο να κινείται εκτός της γραμμής επίθεσης και, στη συνέχεια, τη δημιουργία μιας νέας γραμμής (συχνά μια μη-ευθεία γραμμή) για την εφαρμογή μιας τεχνικής Aikido

Ασφάλεια στο Aikido

Το Aikido ως πολεμική τέχνη είναι αρκετά ασφαλές. Η φιλοσοφία του O' Sensei ήταν να δημιουργήσει μια τέχνη στην οποία ο ασκούμενος θα μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του προστατεύοντας ταυτόχρονα και τον επιτιθέμενο από κάποιον τραυματισμό. Παρόλα αυτά οι ασκούμενοι είναι καλό να ακολουθούν αφενός μεν τις οδηγίες του εκπαιδευτή κατά γράμμα, αφετέρου δε μερικούς βασικούς κανόνες, που στηρίζονται στην κοινή λογική.

• Η μίμηση κινήσεων διαφόρων χαρακτήρων από ταινίες ή βιντεοπαιχνίδια είναι επικίνδυνη. Το επίπεδο ετοιμότητας του ασκούμενου το γνωρίζει ο εκπαιδευτής, και μόνο κάτω από την επίβλεψή οι τεχνικές εφαρμόζονται με μεγαλύτερη ασφάλεια
• Απαιτείται η μεγαλύτερη δυνατή προσοχή στην επίδειξη της τεχνικής από τον εκπαιδευτή, ώστε να εφαρμόζεται όπως αυτός τη διδάσκει
• Αντιλαμβανόμαστε το χώρο γύρω μας για να αποφεύγονται πιθανές συγκρούσεις μεταξύ των ασκουμένων. Ο αμυνόμενος μαθητής που εφαρμόζει την τεχνική είναι υπεύθυνος για την ασφάλεια του επιτιθέμενου
• Ο ασκούμενος που εφαρμόζει την επίθεση πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες του εκπαιδευτή, για την εκτέλεση ενός ασφαλούς ukemi. Η καλή τεχνική της πτώσης, είναι από τους βασικούς παράγοντες της ασφαλούς εκπαίδευσης
• Είναι σημαντικό να παραμένουμε χαλαροί κατά την διάρκεια της προπόνησης. Με αυτόν τον τρόπο, επιτρέπουμε στο σώμα να κινείται ελεύθερο και να ακολουθεί με ευκολία τις κινήσεις των τεχνικών, αποφεύγοντας να τραυματιστούμε
• Εάν αισθανθούμε την παραμικρή ενόχληση, απευθυνόμαστε αμέσως στον εκπαιδευτή. Είναι καλύτερα να προλαμβάνουμε έναν τραυματισμό, αν προκύψει, στο αρχικό στάδιο
• Καλό είναι να αποφεύγουμε την προπόνηση αν είμαστε άρρωστοι ή κουρασμένοι
• Το ζέσταμα και οι διατάσεις των μυών είναι ο καλύτερος τρόπος για την ασφαλή και αποτελεσματική προπόνηση. Επομένως το να ερχόμαστε λίγα λεπτά πριν την έναρξη του μαθήματος κάνοντας καλή προθέρμανση, μας βοηθά να αποφύγουμε μυικούς τραυματισμούς και να αποδώσουμε καλύτερα